ارسـطو میگوید: «اگر از مردم بپرسیم عالیترین خوبی قابلدسترس چه چیزی است؟ خواهند گفت شادی و لذت بردن از زندگی.» بسیاری از مردم میدانند لذت بردن و شادی چیست، اما نمیدانند چگونه باید به آن دست یابند؛ نمیدانند چگونه باید بهدنبالش بروند. روانشناسانوپژوهشگرانتحقیقاتزیادیدر مورد لذت بردن از زندگی و شادی، انجام دادهاند و معتقدند که میتوان با راهکارهای سطح رضایت و لذت از زندگی را بالا برد. در این مقاله قصد داریم برخی از این راهکارهای سودمند را به شما معرفی کنیم.
در دنیای پراضطراب و سراسر استرس امروز، آرامش و راحتی خیال و لذت بردن از زندگی، نعمتی است كه بسیاری آرزوی آن را دارند. اما برای رسیدن به آرامش تنها آرزو كافی نیست، بلكه باید قدم پیش نهاد و كاری كرد. تحقیقات مختلف آشکار ساختهاند که افراد به صورت آگاهانه و از پیش تدبیر شده میتوانند، نشاط و شادابی خود را افزایش دهند. آنچه در پی میآید برخی تكنیكهای روانشناختی است كه ضمن كمك به رفع تشویش و نگرانی، آرامش، نشاط و شادی را در زندگی ما رونق میبخشد.
- فرد فعالی باشید. برای شادی بودن ما نیازمند فعالیت هستیم و در واقعه شاد بودن و لذت بردن از زندگی نیازمند انرژی است و نمیتوان با بیتحرکی و نشستن در یکجا و فقط با فعالیت ذهنی، از زندگی لذت برد. درمیان انواع فعالیتها سعی کنید فعالیتهای را انتخاب کنید که برای شما لذت بخش هستند و هر روز، زمانی هر چند کوتاه را به این فعالیتها اختصاص دهید. فعالیتهای جسمانی، گروهی، تازه و جدید، بیشتر از سایر فعالیتها برای شما شادی خواهند آورد. تعطیلات نوروز که در پیش رو است، فرصت خوبی برای تمرین این راهکار است.
- خلاق باشید و به زندگی خود تنوع دهید. سعی کنید در تمام بخشهای زندگی خود تنوع و تغییر را بگنجانید تا از روزمرگی فاصیه بگیرید. شما میتوانید با کمی خلاقیت امور مختلف زندگی را به شیوههای متنوعی پیش ببرید و در هر کدام از این شیوهها، چیزها زیادی یاد بگیرید و تجربیات متنوعی کسب کنید. مثلاً اگر هر روز به سر کار میروید، میتوانید برای رفتن به سر کار مسیرهای مختلف را امتحان کنید تا دچار روزمرگی در این زمینه نشوید؛ یا در نوع پوشش خود تغییر ایجاد کنید.
- برای اهداف زندگی خود برنامه داشته باشید. سعی بکنید برای زندگی خود اهدافی را ترسیم کنید و با استفاده از مدیریت زمان برای رسیدن به هر یک از این اهداف برنامهریزی کنید. با این کار، میتوانید کارهای خود را به موقع انجام دهید و از تعویق امور بپرهیزید و در نهایت هنگامی که به هدفی میرسید احساس موفقیت و رضایت از خود و زندگی تان داشته باشید.داشتن اهداف، بیشتر برنامهها و امور زندگی انسان را تحتالشعاع قرار میدهد، بنابراین اهداف بلند مدت و کوتاه مدت خود را معین کنید. اهداف به شما انگیزه میدهند و شیوههای خوب زندگی را برایتان ترسیم میکنند.
- انتظارات خود را واقعبین کنید. کاغذی بردارید و انواع و سطح انتظارات و توقعات از خودتان، آیندهتان و زندگیتان را بنویسید و بدانید که انتظاراتوتوقعاتخیلیبالا،معمولاًبهناکامیمیانجامد، و انتظارات خیلی پایین نیز باعث ملال و خستگی میشود،ولیتوقعاتدرسطحمعتدل، منطقی و دست یافتنیتر،بیشتربهنتایجدلخواهومطلوبمنجرمیشود. بنابراینباکاهشسطحتوقعاتومهار آرزوهای بلندپروازانه،بهترمیتوانبهشادمانیدستیافت. این جمله را نیز مدنظر داشته باشید که، افرادشادبهآنچهمیخواهند،میرسندزیراآنهاییچیزهاییراطلبمیکنندکهتواناییبهدستآوردنآنرادارند.
- در زندگی خود نظم ایجاد کنید. زندگی بدون نظم و برنامه، یک زندگی شلوغ و بیسر و سامان است. افراد بینظم بطور سرسامآوری با انواع مشکلات مواجه میشوند که موجب ایجاد استرس و ناراحتی در آنها میشود. کسالت، درماندگی، تشویش و اضطراب حاصل یک زندگی بیبرنامه است. بر این اساس تا میتوانید شکل واضحی به زندگی خود بدهید و برای خود برنامه مشخصی داشته باشید. این کار باعث میشود در پایان هر روز، احساس رهایی کنید و در نهایت لذت از زندگی خود را افزایش دهید.
- روابط اجتماعی خود را گسترش دهید.وجودتعاملاتاجتماعیچهدراجتماعاترسمیوچهدراجتماعاتغیرسمی،احساسرضایتاززندگی،حمایتازسویدیگرانوتعلقبهگروهراافزایشمیدهد. تحقیقات نیز نشان دادهاند که افراد برونگرا و فعال اجتماعی، بیشتر از زندگی خود لذت می برند و احساس شادی میکنند. بنابراین سعی کنید در موقعیتهای مختلف، روابط خود را گسترش دهید، بیشتر گفتگو را شروع کنید، از دیگران قدردانی کنید، و دیگران را حمایت کنید تا آنها نیز حامی شما باشند.
- افکار خود را مدیریت کنید. شاید یکی از مهمترین کارهای که برای افزایش لذت در زندگی میتوانید انجام دهید، همین کنترل افکار منفی باشید زیرا شما همانی هستید که میاندیشید. هنگامی که افکار منفی به ذهن شما هجوم میآورند تا سرزندگی را از شما بگیرند، جلوی آنها بایسیتد و با جایگزین افکار مثبت و امیدوارکننده به جای افکار منفی، از شدت ناراحتی خود بکاهید. پس همیشه مراقب باشید که چگونه فکر میکنید، زیراافکارمنفیشادیافرادراکاهشوناراحتیآنهاراافزایشمیدهد.
- نگاه خوشبینانه خود را تقویت کنید. یکیازمهمترینویژگیهایافرادشاد،نگاهخوشبینانهوتفکرمثبتاست. خوشبینی ساده لوحی نیست بلکهتفسیروبرداشتمثبتازاتفاقاتاست. درجهاناطرافماهرلحظهاتفاقهایزیادیمیافتدکهبهخودیخودنهخوبهستندونهبد،اینماهستیمکهخوببودنیابدبودنآنهارارقممیزنیم. به این نکته توجه داشته باشید که در هر موقعیت و رویدادی شما دو انتخاب دارید، در واقع ازیکاتفاقواحد، میتوانید دوبرداشتداشتهباشید؛ فردشادبرداشتیمثبتازآنداردوفردناشادازآنبرداشتمنفیکردهوآنرابدمیشمارد. فراوانیبرداشتهایمثبتفردراخوشبینوفراوانیبرداشتهایمنفیفردرابدبینمیکند. فوردایس روانشناس نامی که او را با برنامه شادکامی می شناسند، برایتقویتخوشبینیافراد،ازآنهامیخواهدکهازوقایعناگوارتفسیرهایمثبتیارائهکنند. اگرفردتصورکندکهکارهابهگونهایانجاممیگیرندکهشادیاورافراهممیکنند،احتمالاًرفتاریازخود بروزمیدهدکهمنجربهشادی و لذت میشود.
- هیجانات مثبت را در خود افزایش دهید. ما در طول زندگی خود بطور کلی با دو نوع هیجان روبرو هستیم؛ هیجانات مثبت و هیجانات منفی. درطولزندگیروزمرهتاآنجاکهممکناستبایدازهیجاناتمنفیاجتنابودرصورتتجربههیجانمنفیبایدبتوانآنرابهطورصحیحابرازکرد. هیجانات مثبت (شادی، لذت، و نشاط، رضایت) موجب خشنودی از زندگی و احساس کارآیی میشوند؛ همچنین هیجانهای مثبت اثرات هیجانهای منفی را خنثی میسازند. بنابراین باید سعی کرد در طول روزانه با انجام فعالیتهای گوناگون و تفکر مثبت، اینگونه هیجانات مثبت را افزایش داد.
- در اینجا و اکنون باشید. افرادشادهموارهمتوجهزمانحالهستندوسعیمیکنندحداکثرلذتراازفعالیتهایروزانهخودببرند. شادی هموارهدراینجاوزمانحالواقعاستنهدرجایدیگروزماندیگر. تحقیقات بیانگر آن است کهافرادشادبیشترازافرادناشاداززندگیلذتمیبرند، زیراذهنخودرامشغولرویدادهایتلخگذشتهوگاهیاوقاتندامتازانجامبرخیامورنمیکنندوغمروزیراکهنیامدهنمیخورند. البته شاید برخی افراد این راهکار را به بیخیالی تفسیر کنند، در حالی که منظور اصلاً این نیست، هدف آن است که با عبرت آموزی از گذشته و نگاهی دوراندیش به آینده، از زمان حال لذت ببریم.
- خودتان را بپذیرید و دوست داشته باشید. خویشتن پذیری اشاره دارد به اینکه شخص یادگرفته باشد تا با خودش زندگی کند، هم محدودیتها و هم امکاناتی را که ممکن است در خودش بیابد، بپذیرد. بنابراین برای افزایش لذت خود از زندگی، بهبررسیاحساسونگرشمثبتنسبتبهخودبپردازندواگربرداشتنادرستومنفیبهشخصیتخوددارید،آنرابرطرفکنید. سعی کنید محدودیتهارابرطرفکنیدواگربرطرفشدنینیستند، با آنها کنار بیاید. همچنین به تقویت مهارتهای که کمک می کنند تا زندگی مستقل و شاد داشته باشید مانند رشد توانمندیها و شایستگیها، افزایش تسلط بر زندگی و داشتن جهت گیری درونی در زندگی توجه داشته باشید. در نهایت سعی کنید همیشه خودتان را صادقانه ابراز کنید تا احساس آسایش بیشتری را در زندگی روزانه تجربه کنید.
- لذت بردن و شاد بودن را در اولویت خود قرار دهید.شادی و لذت بردن از زندگیبایداولویت زندگیافرادباشد. افرادشادبیشازدیگرانبرایشادیارزشقائلمیشوندوبسیاریازآنهاشادبودنرامهمترینچیزدرزندگیخودمیدانند. اینافراددربارهچگونگیحفظوافزایششادیخودزیادفکرمیکنند. آنهاشادیرابهخوبیبرایخودتعریفکردهاند؛ شما نیز اینگونه باشید.
در پایان پیشنهاد میکنم که این عبارت را خوب بخوانید: «همهماخودمانراچنينمتقاعدميكنيمكهباازدواجزندگيبهتريخواهيمداشت؛ وقتيبچهدارشويمبهترخواهدشد؛وبابهدنياآمدنبچههايبعديزندگيبهتر ... وليوقتی میبینیم، كودكانمانبهتوجهمداومنيازمندند،خستهميشويم، با خود میگویم، بهتراستصبركنيمتابزرگترشوند؛ فرزندانماكهبهسننوجوانيميرسند،بازكلافهميشويم،چوندايمبايدباآنهاسروكلهبزنيم. با خود میگویم، مطمئناًوقتيبزرگترشوندوبهسنينبالاتربرسند،خوشبختخواهيمشد، اما ...؛ اما حقيقتايناستكهبرايخوشبختي،هيچزمانيبهترازهمينالانوجودندارد. اگرالآننه،پسكي؟زندگيهموارهپرازچالشاست. بهترايناستكهاينواقعيترابپذيريموتصميمبگيريمكهباوجودهمهاينمسائل، شادوخوشبختزندگيكنيم و از زندگی لذت ببریم. زندگي،همانچيزهايياستكهماآنهاراموانع میشناسیم؛ اينبصيرتبهماياريميدهدتادريابيمكه جادهایبسويخوشبختيوجودندارد، خوشبختي،خودِ همينجادهاست. پسبياييدازهرلحظهلذتببريم. خوشبختييكسفراست،نهيكمقصد؛ و چه خوب گفته است بزرگ مردی که: بسیاریازمردمشادیهایکوچکرابهامیدخوشبختیبزرگازدستمیدهد.» بنابراین لذت بردن از زندگی و شادی، رازی سر به مهر نیست؛ آرزویی دست نایافتنی نیست؛ گوهری نایاب نیست؛ کافی است نگاهی به نیمه پر لیوان بیندازید، لذت شادی را خواهید یافت.